Maximale inspanning leveren is niet zaligmakend, of anders gezegd: lummelen is op de lange termijn van levensbelang - Tijs Goldschmidt

In het huis van de dichter houden angst en muze beurtelings de wacht - Anna Achmatova

 Al schiet je de haan dood, toch komt de zon op - Chinees aforisme 

The highest possible stage in moral culture is when we recognize that we ought to control our thoughts - Charles Darwin 

'Wasting time' is usually fear, not laziness - Alain de Botton  

'O God,' denkt i, 'als er nu eens een wonder gebeurde, als nu eens ineens van al die vrouwen al de kleeren afvielen?' Een dichtertje dat den waanzin nabij is denkt rare dingen. U en ik lezer denken nooit zoo iets. En mijn lezeressen... heilige onschuld, ik moet er niet aan denken - Nescio

Heb compassie met al wat is, of het nu vreugde is of of verdriet. Het komt en het gaat - Paul Smit

Er is slechts één weg naar geluk en dat is op te houden met je zorgen maken over dingen waar je geen invloed op hebt - Epictetus

Het religieus dogmatisme is niet ten onder gegaan aan zijn eigen misdaden, het is, althans in Europa, onderuit gehaald door wetenschappelijke twijfel. Het ging in kleine stapjes, maar het ging onherroepelijk - Guus Kuijer

Tegen de tijd dat jij het leuk vindt om op zondagmiddag met je ouders te gaan wandelen, zijn zij allang dood … Raak je geïnteresseerd in Franse literatuur, ben je al lang en breed van school af ... Word je wereld groter, krimpen je hersenen ... Als je niet rookt, ga je ook dood ... Heb je het spelletje eindelijk door, is het afgelopen ... - Maarten van Roozendaal

Er zit bij mensen zoveel zelfoverschatting. We hebben zulke mooie rationalisaties voor ons gedrag. Maar uit hersenonderzoek blijkt dat we vrijwel alles doen op gevoel en dat het denken pas daarna komt. Wij blijken veel minder controle te hebben dan we dachten. Dat is wel even slikken voor veel mensen. Zeker als ook nog blijkt dat onze hersenen en ons gedrag zo ontzettend veel op die van de apen lijken. Andersom hoeven we ook echt niet meer te denken dat dieren alleen maar instincten en reflexen kennen, en geen emoties en gedachtenprocessen - Frans de Waal

Waarom moet het leven voor mensen zin hebben? Komt dat doordat ze het een onverdraaglijk idee vinden dat het leven geen verborgen betekenis zou hebben? Of komt de zinsvraag voort uit onze neiging om te veel betekenis aan taal te hechten – waardoor we ons leven opvatten als een boek dat we nog moeten leren lezen? - John Gray

Ik zou mensen graag meer bewust willen maken van de enorme tijdspanne die de aarde, en het leven zelf, nog voor zich heeft. Het merendeel van de goed opgeleide mensen weet dat we het resultaat zijn van bijna vier miljard jaar darwinistische selectie, maar velen neigen naar de gedachte dat de mens het eindpunt is. Maar onze zon is nog niet halverwege zijn leven. Niet de mens zal over zes miljard jaar de zon zien verdwijnen. De wezens die er dan zijn zullen net zoveel van ons verschillen als wij van bacteriën of amoeben - Martin Rees

De waarden waar onze samenleving op berust - vrijheid en democratie en mensenrechten - daarvan vind je geen spoor in de tien geboden of in de bijbel, niet in het Oude, maar ook niet in het Nieuwe Testament. Onze normen en waarden danken wij aan de verlichting - Rudy Kousbroek

Als je iets wilt pakken, moet je het heel even loslaten. Als je iets wilt loslaten, moet je het heel even pakken - Lao-Tse

Maar alléén schijn ik mijn vrienden duidelijker en mooier te zien dan in hun bijzijn; en toen ik de muziek het meest liefhad en aanvoelde, leefde ik ver van haar. Het schijnt dat ik de verre per­spectieven nodig heb om de dingen van hun beste kant te zien - Friedrich Nietzsche 

Ik weet dat de meeste mensen, ook zij die vertrouwd zijn met vraagtukken van de grootste complexiteit, slechts zelden in staat zijn om de meest eenvoudige en vanzelfsprekende waarheid te aanvaarden, indien ze hiermee zouden moeten toegeven zich vergist te hebben over opvattingen die ze met veel vuur aan hun collega's hebben uitgelegd, die ze vol trots aan anderen hebben onderwezen, en die ze als een rode draad doorheen hun leven hebben geweven - Leo Tolstoj 

(waardevolle aan ouder worden) Dat je langzaam toch wijzer wordt. Ze maken mij de pis niet lauw. Ik laat me minder meeslepen door emoties, verzoen me makkelijker. Je ziet beter de grote lijn en wat echt belangrijk is. Het gaat niet meer om de burgeroorlog in Liechtenstein - Joep Dohmen

Mensen met een psychose hebben een psychologisch alarmsysteem dat veel te scherp afgesteld staat: zij interpreteren vrijwel alle prikkels als betekenisvol - Johan Braeckman & Maarten Boudry

Filosofie is een gevecht tegen de beheksing van ons verstand door de instrumenten van onze taal - Ludwig Wittgenstein

Emoties vertellen je wel iets, maar meer over het verleden dan over het heden - Pieter Coen Blom, psychiater

Hoe minder je jezelf afwijst, hoe minder je de ander ook afwijst - Pieter Coen Blom, psychiater 

Leef wat je leven kan: je bent gek als je het niet doet - Lambert Strether 

Als je troebel water met rust laat, wordt het vanzelf helder - Lao-Tse

Voor de meeste mensen ontvouwt het leven zich als een onleefbare reeks teleurstellingen en tegenslagen. Maar wij ervaren het leven niet zo. Wij ervaren het zoals we het aan onszelf vertellen - Philipp Blom

It is an interesting and demonstrable fact, that all children are atheists and were religion not inculcated into their minds, they would remain so - Ernestine Louise Rose (1810 - 1892)

Wanneer je verdrietig bent, kijk dan opnieuw in je hart en zie dat je huilt om wat je vreugde schonk - Kahlil Gibran

Wij voelen ons ongelukkig en vervreemd als we vóór alles individu willen zijn. En troost vinden we als we opgaan in iets wat groter is dan wijzelf - Roger Scruton 

Het droevige van de wereld van nu, en dat komt deels door de TV, is dat mensen maar in een heel klein schijfje van de tijd leven. Dat nemen ze wel met zich mee, maar niets van waarde beklijft. De weerklank van eeuwen is hun vreemd. Die eeuwen zijn volledig duister voor ze. Onverlichte gangen van waaruit ze dat ene straaltje licht binnen  struikelen - Roger Scruton

Mystici verlustigen zich in geheimzinnigheid en willen dat die mysterieus blijft. Wetenschappers verlustigen zich in mysterie om een andere reden: met mysteries hebben ze tenminste wat om handen - Richard Dawkins 

Wie christen wil zijn moet zijn rede de ogen uitrukken -  Maarten Luther (1483 – 1546)

Who is more humble? The scientist who looks at the universe with an open mind and accepts whatever the universe has to teach us, or somebody who says everything in this book must be considered the literal truth and never mind the fallibility of all the human beings involved? - Carl Sagan

The saddest aspect of life right now is that science gathers knowledge faster than society gathers wisdom - Isaac Asimov

Ik wil nu slapen. Zal ik om genade smeken? Kom, kom, niet zwak worden. Laat me tot het laatst toe een man blijven - laatste woorden Lord Byron

Ouderdom, onvermijdelijk en onontkoombaar, is gruwelijk en bedreigend, want ze geeft nooit iets terug, nimmer - Nikolaj Gogol

Ik weet waaruit een goede verhaallijn bestaat, en levens vertonen daar niet zoveel van - patronen en evenwicht, vorm, volledigheid, evenredigheid. Vaak lijkt een Leven, althans in het begin, op een succesverhaal; maar de enige vorm die het leven gegarandeerd zal vertonen is die van de tragedie  - minus al die grootspraak van nemesis, het rad van fortuin en de fatale tekortkoming. Tragedie volgt de lijn van de mond op het tragische masker (en het equivalent geldt voor komedie). Je rijst op naar het toppunt en dan zak je weer af naar een volgend punt op de eerdere hoogte. Dat is de enige ware vorm die levens gewoonlijk vertonen - en nogmaals: vergeet de samenhang van beeldspraak maar, en het Thema dat alles Verbindt - Martin Amis  

Je moet een soort pijnrooster invullen ( ... ) Eindeloos veel categorieën. Ten eerste: fysieke oorzaken - zoals artritis, galstenen, menstruatiekrampen. Volgende categorie: gekwetste ijdelheid, verraad, bedrog, onrecht. Maar de moeilijkste categorieën hebben met liefde te maken. De vraag luidt dan: waarom gaat iedereen daar almaar mee door? Als liefde hen zozeer kwelt, en je overal de verwoestingen kunt aanschouwen, waarom ben je dan niet verstandig, waarom stap je er dan niet vroegtijdig uit? - Saul Bellow (uit: More Die of Heartbreak)

People are afraid of themselves, of their own reality; their feelings most of all. People talk about how great love is, but that's bullshit. Love hurts. Feelings are disturbing. People are taught that pain is evil and dangerous. How can they deal with love if they're afraid to feel? Pain is meant to wake us up. People try to hide their pain. But they're wrong. Pain is something to carry, like a radio. You feel your strength in the experience of pain. It's all in how you carry it. That's what matters. Pain is a feeling. Your feelings are a part of you. Your own reality. If you feel ashamed of them, and hide them, you're letting society destroy your reality. You should stand up for your right to feel your pain ― Jim Morrison

Death has this much to be said for it: 
You don't have to get out of bed for it. 
Wherever you happen to be
They bring it to you - free
Kingsley Amis 

Op de dwaze vraag 'waarom?' neemt de kosmos niet eens de moeite te antwoorden: waarom niet? - Christopher Hitchens 

De volledige waarheid beseffen van het materialistische uitgangspunt -  geen lichaam te hébben maar te zíjn - is geen sinecure - Christopher Hitchens 

Het stevigste religieuse fundament is de minachting voor het leven - Michel de Montaigne 

De dood is de donkere achtergrond van de spiegel die ons in staat stelt er goed in te kijken -  Saul Bellow

We come from nothing, we are going back to nothing - in the end what have we lost? Nothing! ― Graham Chapman

We zijn uit op schoonheid en troost, maar ze vervelen ons snel als ze ons eenmaal deelachtig worden - George Steiner

Eigenlijk schuilt er alleen in onze eigen grondgedachten waarheid en leven, want alleen die kunnen wij door en door begrijpen - Arthur Schopenhauer

Alleen zijn is het probleem niet. Eenzaam zijn, dat is het probleem. Het is goed te leren je omgeving in te vullen met gedachten en doelen waardoor je nooit eenzaam bent - Philip Huff

We leven samen, we werken samen, en we reageren op en met elkaar. En onder alle omstandigheden hebben we onszelf als gezelschap, zijn wij met onszelf, zelfs wanneer wij denken dat dat niet zo is - Philip Huff

In some respects, science has far surpassed religion in delivering awe. How is it that hardly any major religion has looked at science and concluded, “This is better than we thought! The Universe is much bigger than our prophets said, grander, more subtle, more elegant. God must be even greater than we dreamed”? Instead they say, 'No, no, no! My god is a little god, and I want him to stay that way - Carl Sagan

[Religious belief] is a totalitarian belief. It is the wish to be a slave. It is the desire that there be an unalterable, unchallengeable, tyrannical authority who can convict you of thought crime while you are asleep, who can subject you – who must, indeed, subject you – to total surveillance around the clock every waking and sleeping minute of your life – I say, of your life – before you’re born and, even worse and where the real fun begins, after you’re dead. A celestial North Korea - Christopher Hitchens 

I'm optimistic about absolutely nothing -  Francis Bacon

The more you think about death the better you live

Ontkooien op alle fronten - Adriaan van Dis

Goede verhalen nestelen zich in je geheugen en gaan tot je eigen geschiedenis behoren. Voor iemand die leest duurt het leven niet kort, daarvoor gebeurt er te veel - Guus Kuijer

The chimpanzee and the human share about 99.5 per cent of their evolutionary history, yet most human thinkers regard the chimp as a malformed, irrelevant oddity while seeing themselves as stepping- stones to the Almighty - Richard Dawkins

We zijn uitgeleverd aan de tijd: we komen uit het niets en keren daarin terug en we weten dat - Rutger Kopland

Klaag niet over verloren tijd. Tijd kan je niet verliezen. Tijd is er - Mulder 

Vertel leugens waar je echt in gelooft, vergeet de feiten die je slecht uitkomen en diep ze weer op als het niet anders kan - nooit langer dan nodig is. Ontken de werkelijkheid en besef het. Alleen zo kun je overleven - George Orwell 

To tell deliberate lies while genuinely believing in them, to forget any fact that has become inconvenient, and then, when it becomes necessary again, to draw it back from oblivion for just so long as it is needed, to deny the existence of objective reality and all the while to take account of the reality which one denies all this is indispensably necessary - George Orwell

He who fears death either fears to lose all sensation or fears new sensations. In reality, you will either feel nothing at all, and therefore nothing evil, or else, if you can feel any sensations, you will be a new creature, and so will not have ceased to have life - Marcus Aurelius

Het leven is net een ballonvaart: je weet zeker dat je straks moet landen, maar je weet tot het laatste moment niet waar en hoe - Fons Jansen

The only position that leaves me with no cognitive dissonance is atheism. It is not a creed. Death is certain, replacing both the siren-song of Paradise and the dread of Hell. Life on this earth, with all its mystery and beauty and pain, is then to be lived far more intensely: we stumble and get up, we are sad, confident, insecure, feel loneliness and joy and love. There is nothing more; but I want nothing more - Christopher Hitchens

Richard Dawkins

We are going to die, and that makes us the lucky ones. Most people are never going to die because they are never going to be born. The potential people who could have been here in my place but who will in fact never see the light of day outnumber the sand grains of Arabia. Certainly those unborn ghosts include greater poets than Keats, scientists greater than Newton. We know this because the set of possible people allowed by our DNA so massively exceeds the set of actual people. In the teeth of these stupefying odds it is you and I, in our ordinariness, that are here.


We live on a planet that is all but perfect for our kind of life: not too warm and not too cold, basking in kindly sunshine, softly watered; a gently spinning, green and gold harvest festival of a planet. Yes, and alas, there are deserts and slums; there is starvation and racking misery to be found. But take a look at the competition. Compared with most planets this is paradise, and parts of earth are still paradise by any standards. What are the odds that a planet picked at random would have these complaisant properties? Even the most optimistic calculation would put it at less than one in a million.

Imagine a spaceship full of sleeping explorers, deep-frozen would-be colonists of some distant world. Perhaps the ship is on a forlorn mission to save the species before an unstoppable comet, like the one that killed the dinosaurs, hits the home planet. The voyagers go into the deep-freeze soberly reckoning the odds against their spaceship's ever chancing upon a planet friendly to life. If one in a million planets is suitable at best, and it takes centuries to travel from each star to the next, the spaceship is pathetically unlikely to find a tolerable, let alone safe, haven for its sleeping cargo.


But imagine that the ship's robot pilot turns out to be unthinkably lucky. After millions of years the ship does find a planet capable of sustaining life: a planet of equable temperature, bathed in warm starshine, refreshed by oxygen and water. The passengers, Rip van Winkles, wake stumbling into the light. After a million years of sleep, here is a whole new fertile globe, a lush planet of warm pastures, sparkling streams and waterfalls, a world bountiful with creatures, darting through alien green felicity. Our travellers walk entranced, stupefied, unable to believe their unaccustomed senses or their luck.


The story asks for too much luck; it would never happen. And yet, isn't that what has happened to each one of us? We have woken after hundreds of millions of years asleep, defying astronomical odds. Admittedly we didn't arrive by spaceship, we arrived by being born, and we didn't burst conscious into the world but accumulated awareness gradually through babyhood. The fact that we slowly apprehend our world, rather than suddenly discover it, should not subtract from its wonder.


Of course I am playing tricks with the idea of luck, putting the cart before the horse. It is no accident that our kind of life finds itself on a planet whose temperature, rainfall and everything else are exactly right. If the planet were suitable for another kind of life, it is that other kind of life that would have evolved here. But we as individuals are still hugely blessed. Privileged, and not just privileged to enjoy our planet. More, we are granted the opportunity to understand why our eyes are open, and why they see what they do, in the short time before they close for ever.